“90 procent van de hart- en vaatziekten is het gevolg van een ongezonde leefstijl,” aldus cardioloog Leonard Hofstra, prominent spreker tijdens de komende Wandeltrainersdag.
Nederland telt 1,4 miljoen hart- en vaatpatiënten. Jaarlijks komen er ruim 34.000 mensen in het ziekenhuis terecht met een hartinfarct. En dagelijks overlijden er 105 mensen aan een hart- of vaatziekte. Zomaar wat cijfers van de Hartstichting die aangeven hoe omvangrijk dit gezondheidsprobleem is.
“Opvallend is dat 90 procent van de hart- en vaatziekten het gevolg is van een ongezonde leefstijl,” zegt prof. dr. Leonard Hofstra, managing cardioloog van Cardiologie Centrum Utrecht en bijzonder hoogleraar ‘Risk profiling in heart disease’ aan het VUmc in Amsterdam.
“Vanuit de voedingsmiddelenindustrie wordt regelmatig het excuus gebruikt dat mensen hun eigen keuzes kunnen maken voor wat betreft gezonde voeding, maar dat is flauwekul. Als er dagelijks meer dan honderd mensen omvallen door een hartaanval, is er iets mis in de samenleving. We leven in een omgeving die mensen dik maakt, doordat het doodeenvoudig is om ongezonde keuzes te maken. In de VS heeft 60 procent van de bevolking overgewicht, en bij ons is dat al niet veel beter.”
Langer gezond leven
Volgens prof. dr. Hofstra, die in zijn werk als cardioloog veel aandacht besteedt aan lifestyle coaching, is hier een belangrijke rol weggelegd voor trainers, coaches en artsen om mensen te inspireren gezonder te leven. “Dat doe je niet door uit te leggen hoe het moet,” zegt hij. “Nee, het gaat erom dat je mensen een trigger geeft. Dat kan enerzijds door het ecosysteem waarvan de patiënt deel uitmaakt gezonder te maken. Denk aan de sugar tax in het Verenigd Koninkrijk of aan de gekleurde labels van Albert Heijn die aangeven hoe gezond iets is.”
“Anderzijds helpt het om patiënten of cliënten te laten inzien hoeveel ze winnen met een gezonde leefstijl. Of anders gezegd: wat je niet verliest. Wie ongezond leeft, gaat niet alleen eerder dood, maar wordt bovendien op jongere leeftijd ziek. Daardoor daalt het aantal kwalitatieve levensjaren drastisch. Een gezonde leefstijl draagt derhalve bij aan de zogeheten compression of morbidity, wat eenvoudigweg betekent dat je aan het eind van je lange leven maar heel kort ziek bent. Dat zien we natuurlijk het liefst.”
“Een andere inspiratiebron kan zijn dat je door gezond te eten en regelmatig te bewegen, gaat afvallen en je medicatie kan afbouwen of zelfs helemaal niet (meer) nodig hebt. Er zijn onderzoeken bekend van mensen die veel te zwaar waren, met diabetes type-2 en een hoge bloeddruk, en die na twee maanden wandelen van alle klachten verlost waren.”
De hart-brein connectie
In de spreekkamer triggert prof. dr. Hofstra zijn patiënten vooral met de nieuwste inzichten over de risico’s van een hartaanval. “Veel mensen weten niet dat de ongezonde leefgewoonten die tot een hartaanval leiden ook het risico op het ontwikkelen van alzheimer vergroten. Wat slecht is voor je hart en bloedvaten, is ook slecht voor je brein. Logisch natuurlijk, want ons brein is het best doorbloede deel van ons lichaam. Dit soort inzichten komen vaak hard binnen, want terwijl je met een hartaanval tegenwoordig een reële kans hebt om er goed doorheen te komen, bestaat er voor de ziekte van Alzheimer nog geen behandelmethode.”
Bewegen voor een gezond hart
Op basis van eenvoudige parameters kun je een inschatting maken van iemands risico op een hartaanval in de komende tien jaar: leeftijd, geslacht, roker of niet, diabetes of niet, bloeddruk, cholesterol… En je ziet het al: veel van deze parameters hebben we grotendeels zelf in de hand. Slecht eten, stress, weinig slaap en een tekort aan lichaamsbeweging zorgen voor een lage ontstekingsgraad in ons systeem. Die is niet direct merkbaar, maar kan op termijn leiden tot verkalking, slechte bloedvaten en kanker. Voordat ik medicijnen voorschrijf, vraag ik de patiënt daarom altijd of die bereid is zijn of haar ongezonde leefstijl aan te passen.”
Om de daad bij het woord te voegen is prof. dr. Hofstra initiatiefnemer en aanvoerder van de loopgroep Run with the Doctor, een hechte club van twintig hartpatiënten die wekelijks samen hardlopen en via Whatsapp contact houden. “Niets motiveert zo goed als de sociale druk om samen te gaan bewegen. Zeker als je weet dat je door dit soort eenvoudige aanpassingen in je leefstijl al in een paar maanden tijd van je obesitas, hoge bloeddruk en kortademigheid kunt afkomen en het risico op een (nieuwe) hartaanval drastisch verlaagt. Iemand geneest dan zichzelf.”
Tijdens de Wandeltrainersdag op 6 april zal prof. dr. Leonard Hofstra nog veel meer inspirerende inzichten en praktijkvoorbeelden delen die trainers en coaches helpen om cliënten op effectieve wijze te triggeren hun leefgewoonten aan te passen en ziekte te voorkomen.
Schrijf je nu in voor zijn inspiratiesessie ‘Licensed to kill; a bad lifestyle’. Benieuwd naar alle workshops? Ga direct naar www.wandeltrainersdag.nl/workshops.
