De tijd van trainingsschema’s versturen via de email is voorbij, als het aan hardloopcoach Gert-Jan Wassink ligt. Via digitale platforms train je je lopers slimmer en effectiever, zoals een project met marathonlopers die hun tijd wilden verbeteren demonstreert. “Een goed schema blijft de essentie.”
De meeste coaches sturen hun atleten word-documenten of excel-sheets met trainingsschema’s via de email. Niks mis mee, maar in tijden waarin alles online gebeurt kan de loopcoach nog stappen maken. Waarom geen online platform gebruiken om een persoonlijk trainingsprogramma snel en makkelijk bij de atleet te krijgen? De atleet kan het schema inzien via een app of de website. Als hij zijn sporthorloge koppelt aan het platform, kan de coach na elke training de gegevens analyseren. Liep de sporter met de juiste hartslag, juiste snelheid, oftewel: voerde hij de training uit zoals bedoeld? De data vertellen het.
Bij het grote publiek zijn dit soort tools nog relatief onbekend. Topsporter en loopcoach Gert-Jan Wassink en Koen Demyttenaere, marketingmanager bij Polar (uitvinder van de draadloze hartslagmeters) willen ‘digitaal hardlopen’ toegankelijker maken voor trainers en coaches, vertelden ze 13 december op het jaarlijkse hardloopcongres van kennisplatform Runningfacts. Hoe kan je zo’n digitaal coachingsplatform zelf toepassen? Tijdens een workshop gaven zij het publiek een kijkje in de keuken.
Loop je pr
De zogenaamde digital running tool waar de workshop om draaide, is het platform Polar Flow for Coach. Polar wilde deze oplossing in de schijnwerpers zetten, maar dat niet alleen, legt Demyttenaere uit, “Wij wilden laten zien hoe je dit platform in je eigen trainingssituaties kan toepassen, door er een verhaal bij te vertellen.” Dat verhaal kreeg gestalte door de samenwerking met Wassink, die binnen zijn eigen bedrijf Running Movements jonge atleten en prestatiegerichte recreanten begeleidt.
Gezamenlijk zetten ze het project ‘Loop je pr’ op. Het idee: een stel marathonlopers gaat proberen op de marathon van Amsterdam hun persoonlijk record (pr) te verbeteren. Van Polar krijgen de deelnemers allemaal het nieuwste horloge, de Vantage V. Wassink verzorgt drie maanden persoonlijke begeleiding, onder andere via het platform Polar Flow.
Tussen de honderden aanmeldingen zaten vier gelukkigen, vier marathonlopers van verschillend kaliber met een gezamenlijk doel: hun persoonlijk record op de marathon aanscherpen. Twee mannen, twee vrouwen. De één wilde onder de 3.50 duiken, de ander onder de 3.00. Er was ook nog een bijzondere vijfde deelnemer. Oud-schaatskampioen Erben Wennemars, die als ambassadeur van Polar de mentale begeleiding voor zijn rekening nam, wilde zelf toch ook wel een poging op een pr wagen.
Trainingsschema bijstellen
De deelnemers werden tijdens het traject onderworpen aan verschillende tests en metingen, zowel in het Runlab in Apeldoorn als op de baan. Zo was er een test om hun anaerobe drempel in kaart te brengen en tests om de verschillende trainingszones (gebaseerd op hartslag) vast te stellen. Op basis van die metingen schreef Wassink de schema’s.
Elke keer als de lopers een training afrondden, werden de gegevens vanuit hun horloge gesynchroniseerd met het platform, waar de coach meteen inzage in had. Lopers lieten na elke training ook een berichtje achter: hoe ging het, wat waren de weersomstandigheden. “Sommige lopers sturen hele verhalen in over het weer”, lacht Wassink. Toch vindt hij dat fijn. “Als je naar de data kijkt en je weet niet dat er harde wind was, denk je als coach misschien ‘die heeft het niet zo goed gedaan’. Verder kijken dan de data en mensen persoonlijk benaderen, de human touch, zoals hij het noemt, is onmisbaar bij digitale tools.
Persoonlijke records voor iedereen
De tussentijdse metingen hielpen om de schema’s onderweg bij te stellen. “We kunnen steeds beter finetunen om te zien hoe en wat iemand moet trainen. Je ziet het als iemand bijvoorbeeld zijn zone 2 (rustig tempo, belangrijk voor de marathon) moet ontwikkelen. Na verloop van tijd zagen we dat mensen harder gingen lopen in dezelfde hartslagzones.” Met andere woorden: hun conditie ging vooruit.
Wat heeft drie maanden noeste arbeid en intensieve begeleiding de lopers opgeleverd? Beter had het niet uit kunnen pakken: een pr voor alle deelnemers! En het is niet zo dat Polar alleen mensen uitnodigde van wie het zo goed als zeker was dat zij een pr zouden lopen, volgens Demyttenaere. “We hebben de lat niet te laag gelegd, integendeel. Alle vijf hadden al een behoorlijke tijd staan op de marathon, dus het was een uitdaging om die tijd te verbeteren. De bedoeling was vooral om aan de hand van een praktijkvoorbeeld te demonstreren wat het Polar Flow platform kan betekenen voor coaches en lopers. Dat alle deelnemers ook nog een pr liepen was de kers op de taart.”
Schema altijd op zak
Het voordeel van digitaal coachen ligt volgens Wassink vooral in de communicatie. “Als ik iets wil aanpassen aan een training doe ik dat online en dan is het klaar. Ik hoef niet eerst een excel-sheet te openen, de training aan te passen en het bestand terug te mailen. De atleet ziet het direct. Bovendien verschijnt de training van die dag op je horloge, dat is super. Lopers weten meteen wat ze gaan doen die dag, dragen het schema altijd bij zich. Bewust bezig zijn met wat er op het programma staat is essentieel, je kan je dan beter voorbereiden.”
De manier waarop Wassink zijn atleten volgde en de trainingen inplande en analyseerde is een stuk effectiever geworden, concludeert hij. Werken met zo’n digitale tool klinkt soms wel wat ingewikkeld. Je moet een expert zijn om hier mee te werken. Of niet? Zo’n soort vraag kwam ook uit publiek. “Iedereen kan hier mee werken, het is heel toegankelijk”, licht Wassink toe. “Het belangrijkste is echter dat je weet hoe je mensen traint, hoe je de arbeidsrustverhouding en de kwaliteit van de training in de gaten houdt. Als je die methodiek onder de knie hebt kan een digitale tool vervolgens helpen om je atleten beter te monitoren.”
Hardloopproffesionals hebben er wel oren naar, de workshopzaal zat goed vol. Als organisator van het hardloopcongres was het voor Casper Dirks een logische keuze om het project van Wassink en Polar op het programma te zetten. “Dit project geeft het publiek meer inzicht in de huidige technologische ontwikkelingen op het gebied van trainingsbegeleiding. Wassink zet de digitale hardlooptools van Polar op een slimme manier in om atleten te testen, te monitoren en te begeleiden. Op zich is het allemaal niet nieuw, maar door het gestructureerd te doen en de mogelijkheden rond koppelingen en communicatie te benutten is dit wel next level in de begeleiding van sporters.”
Essentie van coachen
Next level, ja, maar één ding verandert nooit. De persoon achter het platform moet weten waar hij mee bezig is. Dat blijft de essentie van coachen, of je het nou op de ouderwetse of digitale manier doet. Wassink: “Het begint allemaal met een goed schema.” Als je met data gaat werken, start dan met een goede inspanningstest en bouw daaromheen het schema, is zijn advies voor andere coaches. “Dan is elke training een schot in de roos.”
Een tweede tip: als je niet ervaren bent met digitale coaching, begin dat niet met teveel atleten. Eerst een tijdje de trainingen van mensen volgen en analyseren, en van daaruit ga je coachen. “Het is in het begin een beetje experimenteren. Als je uiteindelijk een seizoensplanner hebt aangemaakt, kun je gaan periodiseren en trainingen gaan inboeken. Ik zie dat data me helpen om mensen beter te coachen, maar de persoonlijke benadering blijft het belangrijkste.”
Polar versus TrainingPeaks
Momenteel zijn er twee bekende digitale coachingplatforms, Polar Flow for Coach en TrainingPeaks. Die laatste is voor de synchronisatie van gegevens niet gebonden aan een horloge van een bepaald merk, Polar Flow werkt alleen met Polar-horloges. “Een groot verschil is dat Polar Flow for Coach gratis is voor zowel coaches als atleten, terwijl TrainingPeaks geld vraagt aan coaches en voor de premiumversie”, aldus Demyttenaere. Wassink werkt in zijn bedrijf met beide platforms; hij heeft ook klanten met een Garmin-horloge voor wie hij TrainingPeaks gebruikt. “Bij Polar is het platform afgestemd op het horloge, waardoor je minder hoeft te prutsen met waardes omzetten. De programmering van trainingen is makkelijker.” TrainingPeaks werkt ook goed, maar is wat complexer, vindt hij. “Ik heb iemand moeten aannemen om de schema’s voor mijn lopers, gemaakt in Excel, te vertalen naar TrainingPeaks. Het is een geweldig platform, maar erg uitgebreid. Haast te uitgebreid voor waar ik het voor gebruik. Het dashboard geeft wel mooi weer of een loper de juiste prikkels krijgt en of er een rustweek nodig is. Die arbeids-rustverhouding moet je bij Polar iets verder uitzoeken.” Een voordeel van Polar Flow is daarentegen weer dat je met kleuren kan werken om lichte en zwaardere trainingsweken aan te geven. “Lopers zien duidelijk wanneer ze een zware week hebben.”
